Ákeniń bala aldynda mindeti ne?

Assalamý aleıkým! Perzenttiń ata-ana aldynda óteýsiz mindeti bar ekenin bilemin. Quran Kárim de áke-sheshege jaqsylyq jasaýǵa buıyrady. Olardy renjitý úlken kúná ekeni de aıtylǵan. Al, ata-ananyń bala aldynda mindeti bar ma, bolsa qandaı?

Ответ

Ýa aleıkým assalam!

Áke-sheshe ómirge alyp kelgen perzentiniń bolashaǵyna jaýapty. Perzent – Allanyń amanaty. Quran Kárimde: «Eı, ımanǵa kelgender! Ózderińdi jáne úı ishterińdi otyny adamdar men tastardan bolǵan Ottan saqtańdar. Onyń basynda qatal, yzǵarly, Allanyń buıryqtaryna qarsy kelmeıtin ári ózderine buıyrylǵandy oryndaıtyn perishteler bar», – dep ámir etilgen[1].

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Senderdiń barshalaryń – baqtashysyńdar. Senderdiń barshalaryń óz qaramaǵyndaǵylar úshin jaýapty. Er kisi – otbasynyń baqtashysy. Ol óz qaramaǵyndaǵy (otbasyna) jaýapty. Áıel kúıeýiniń shańyraǵyna jaýapty. Ol óz qaramaǵyndaǵyǵa jaýapty[2]», – dep aıtqan.

Áke-shesheniń perzent aldynda óteýi tıis bolǵan birneshe mindeti bar, ol:

1. Jar tańdaý. Er kisi úılengende ómirlik jar tańdaı otyryp, balalaryna ana tańdaıdy. Áıel de turmysqa shyǵýmen balalaryna áke tańdaıdy. Demek, úılengende balalarynyń bolashaǵyn da tańdaıdy;

2. Perzentke jaqsy esim berý. Sonymen birge, qamqorlyqpen ósirip tamaǵy, kıim-keshegi, baspanasy sııaqty eń basty qajettiligin óz shama-sharqynsha eshbir ysyrapsyz jáne sarańdyqsyz qamtamasyz etý;

3. Jaqsy tárbıe berý. Áke-sheshe balanyń minez-qulyǵy, júris-turysyna jiti den qoıyp, jasyna saı tárbıe berýi.

Bala tárbıesine mán bermeı, nemquraıly qaraý – perzent pen áke arasynyń sýyp ketýiniń basty sebebi. Alaıda, áke-shesheniń túzý tárbıe bermeýi adamǵa perzentik paryzyn ótemeýge eshbir ruqsat bermeıdi. Áke-sheshe qandaı bolsa da olarǵa jaqsylyq jasaý perzentke paryz bolyp qala bermek.

[1] «Tahrım» súresi, 6-aıat
[2] Buharı, Mýslım