Ábábıl degenimiz qandaı qus?

Assalaýmaǵaleıkým ýa rahmatýllahı ýa barakatýh! «Fıl» súresinde aıtylatyn Ábábıl qusy týraly aıtyp berseńizder. Qazirgi kezde ol qustar bar ma? Qandaı qus degendeı... 

Ответ

Ýa aleıkým assalam ýa rahmatýlahı ýa barakatýh!

Ábábıl qustary týraly Quran Kárimniń, ózińiz aıtqandaı, «Fıl» súresinde aıtylady.  Súrede:

(Muhammed (ǵ.s.) Rabbyńnyń pil ıelerine ne istegenin kórmediń be? (1)
Olardyń aılakerlikterin bosqa jibermedi me? ( 2)
Olarǵa top-top qus jiberdi. (3)
Qustar olarǵa balshyqtan jasalǵan tastar atyp; (4)
Sonda olardy jelingen topan tárizdi qyldy. (5)

Bul jerdegi «toıron ábáábııl» degen sózdiń aýdarmasy – top-top qustar. Iaǵnı, ábábıl degenimiz qandaı da bir qustyń aty emes, «top-top qustar» degen maǵynany bildirip tur.

Atalmysh aıat jóninde ımam Tabarı óz tápsirinde: «Ábábıl» – top-top,  birinen soń biri, jan-jaqtan kelgen» degen maǵyna bergen.

Al, Qurandaǵy osy aıattyń túsýine sebepker bolǵan oqıǵa Muhammed (s.ǵ.s) paıǵambarymyz dúnıege keletin jyly oryn alǵan bolatyn.

Iemen patshasy Abraha ál-Ashram óz elinde qajylar kelý úshin ǵıbadathana saldyrdy. Buny estigen Kınana taıpasynan bir adam salynǵan ǵımarattyń esikterin nájispen bylǵap ketedi. Ashýǵa býlyqqan Abraha qasıetti Qaǵbany qıratýǵa ant iship, ashýǵa minedi. Kúlli áskerin jınap, tipti, joryqqa úlken pilderin de paıdalanady. Pilden qoryqqan Mekke halqy taýǵa qashyp ketedi. Sol sátte teńiz tarapynan top-top qustar kelip eki aıaǵy men tumsyǵyna tistegen balshyqtan jasalǵan tastarmen Abrahanyń áskerin jamsatyp salady. Osylaısha, qasıetti jerge qol suqpaq bolǵandardyń joly kesilgen edi.

Qanat Qydyrmın
«Áziret Sultan» meshitiniń naıb ımamy