«Shekeniń» súıegin ıtke tastasa bola ma?
Cálemetsizder me? Sheke berý – soǵymnyń súrlene bastaǵan etin asyp, soǵymǵa soıylǵan maldyń shekesin úlkenderge tartatyn rásim. Negizgi maqsat – óli arýaqtarǵa quran baǵyshtaý. Osy shekeni jep bolǵannan keıin, qalǵan súıegin ıtke tastaýǵa bola ma? Jezqazǵanda turatyn týǵan-týystarymyz, «shekeni ıtke tastamaıdy, ony joǵary televyshkanyń ústine tastaımyz» deıdi. Sodan suraǵym kelgeni kimdiki durys? Muqanova Almagúl.
Ответ
Rahmet, sálemetpiz. Sheke berý rásimi – sharıǵatymyzda bekitilmegen rásim. Ol ǵurypqa súıenedi. Úlkenderge qurmet kórsetý, ózgeni tamaqtandyryp, saýap jınaý jáne týystyq qarym-qatynasty baılanystyryp turý syndy ıgi amaldardy toptaǵany úshin sharıǵatymyz ol rásimdi joqqa shyǵarmaıdy. Al, eger ol rásimnen bul ıgilikter kózdelmese, sonymen qatar ysyrapshylyqqa ıtermelese, adamdardyń arasyn alaýyzdyqqa aparatyn bolsa, onda sharıǵatymyz oǵan tyıym salady. Árıne, amaldar nıetke qaraı bolmaq...
Osyǵan súıene aıtatynymyz: sheke berý rásimi sharıǵatymyzdyń buıryǵy emes. Sol sebepti de onda naqty kórsetilgen sharıǵı normalar joq. Alaıda, jalpy as berýge baılanysty ortaq nárseler bar, olar:
– Ysyrapshyldyqqa jol bermeý; asylǵan astyń zaıa ketpeýine, ashyp, buzylyp ketpeýine kóńil bólý, barlyq as óz ornyn tabýy, artylyp qalsa, taratyp berý t.b.
– Shamasyna qaraý; ıaǵnı ózine qıyndyq keltirip, qaryzǵa batyp, as bermeýi.
– Eger as berýden saýap jınaý maqsat etilse, onda barynsha kóp adamnyń (sonymen qatar janýarlardyń) qaryndaryn toıǵyzý. Sebebi, Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s) hadısinde: «Qaısy bir musylman adam egin egip, aǵash otyrǵyzsa, sóıtip odan qus, adam ne janýar jemisin jeıtin bolsa, onda oǵan sol arqyly sadaqa jazylady»,[1] – delingen. Endeshe. astan qalǵan súıekpen ıtti ne basqa da janýarlardy da toıǵyzsańyz, onda túrǵan esh ábestik joq.
Sonymen qatar, baqılyq bolǵan adamǵa Quran baǵyshtaý esigi qashanda ashyq. Ol úshin belgili bir as nemese qandaı da bir belgili rásimder jasaý da shart emes. Qurandy kez kelgen sátte oqyp, kez kelgen jaǵdaıda da baǵyshtaı berseńiz bolady.
Aıbek Ábdiqadyr
Muslim.kz saıtynyń dinı sarapshysy
