Jumaǵa ǵusyl quıyný shart pa?
Assalamý aleıkým!
Juma namazyna barar aldyn jýyný kerek dep jatady. Dinde eshbir amal jaıdan-jaı jasalmaıtynyn da estigenmin. Suraǵym, juma namazǵa ǵusyl quıynyp barýdyń syry nede?
Ответ
Ýa aleıkým assalam!
Aqıqatynda, dinimiz tazalyqqa erekshe mán berýge úndeıdi. Bul da haq dinniń bir kórinisi bolyp tabylady. Islam adamnyń jeke tazalyǵymen shektelmeı, janymyzdaǵy adamdarǵa da gıgıena jaǵynan zııan tıgizbeýge mán beredi. Sol sebepti, jaman kıim nemese jaǵymsyz ıisten aýlaq bolýǵa shaqyrady. Ásirese, adamdar kóp jınalatyn qoǵamdyq oryndarda.
Sondyqtan, Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) musylmandar bir-birine zııan tıgizbeý úshin ǵusyl quıynýǵa ámir etken. Demek, juma kúni jýynyp tazalaný – súnnet. Tipti, Ábý Saǵıd ál-Hýdrı (r.a.) rıýaıat etken hadıste: «Árbir eseıgen musylmanǵa juma kúni jýyný – mindet[1]», – dep aıtylǵan.
Ǵalymdar juma kúni jýynýdyń úkiminde túrli pikirde bolǵanymen, barlyǵy da onyń mańyzdylyǵyn biraýyzdan qoldaıdy. Óıtkeni, paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) bul amaldy úzbeı, turaqty túrde oryndaǵan. Hadıste: «Kimde-kim juma kúni ǵusyl quıynyp (jýynyp, meshitke) erterek kelse, kólikke minip emes jaıaý barsa, ımamǵa jaqyn otyryp qulaq salsa jáne bos sóz aıtpasa, (meshitke) basyp barǵan ár qadamy úshin bir jyl oraza jáne namaz oqyǵannyń saýaby beriledi[2]», – delingen.
Baıqaǵanymyzdaı, hadıste musylmannyń bir izdilikpen juma kúni jasaıtyn súnnet amaldary tizbektelip ótti. Bul amaldar tán men jan tazalyǵynyń úılesimdigin quraıdy. Shyn máninde, atalmysh súnnetter óte jeńil ári paıdaly.
Túıindeı aıtqanda, «...Eger oǵan (paıǵambarǵa (s.ǵ.s.) boıusynsańdar, týra jol tabasyńdar...[3]» degen ıláhı ámirdi umytpaıyq. Alla Taǵala barshamyzǵa paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) súnnetterin úzbeı oryndaýshylardan etsin!
