Juma namazdyń aldyndaǵy 4 rakaǵat namaz oqý súnnet pa?
Hanafı mazhaby boıynsha juma paryzynan aldyn tórt rakaǵat namaz oqý - súnnet. Bul jaıynda ǵalymdarymyz óz eńbekterinde aıtyp ketken. Mysaly “Muhtar lıl-Fátýa” atty kitapta jumadan aldyn tórt rakaǵat jáne odan keıin tórt rakaǵat oqý súnnet ekeni aıtylady[1]. Buǵan jalpy jáne arnaıy dálelder bar.
Jalpy dálelge keletin bolsaq, Aısha anamyz bylaı dep baıandaıdy:
أنَّ النبيَّ صَلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ كانَ لا يَدَعُ أرْبَعًا قَبْلَ الظُّهْرِ، ورَكْعَتَيْنِ قَبْلَ الغَدَاةِ
Alla elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) Besin namaz aldyn tórt rakaǵat jáne tań namazdan aldyn eki rakaǵat namazdy qaldyrmaıtyn.[2]
Juma namazy besin namazynyń ornyna oqylǵan soń, juma namazynan aldyn da osy tórt rakaǵat súnnent ekenine nusqaıdy.
Arnaıy juma namazǵa qatysty kelisideı dáıekter bar.
Ibn Abbastan jetken hadıste:
كان النبي يصلي قبل الجمعة أربعا لا يفصل في شيء منهن
Alla elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) juma namazdan aldyn tórt rakaǵat oqyp, arasyn sálemmen bólmeıtin[3].
Iaǵnı ony ekige bólip oqymaı, birden tórt rakaǵat oqyp, sonyńda bir sálem beretin.
Ábý Ábdirahman Sálamı bylaı deıdi:
عن أبي عبد الرحمن السلمي رضي الله عنه قال: كان عبد الله يأمرنا أن نصلي قبل الجمعة أربعا…
Abdýlla ıbn Masǵud (Alla odan razy bolsyn) bizge jumadan aldyn tórt rakaǵat namaz oqýdy buıyratyn[4]...
Qorytyndy: Juma namazdan aldyn tór rakaǵat namaz oqý - súnnet bolyp tabylady. Bul namaz besin namazdaǵydaı ekige bólinbeı tórt rakaǵatty birden oqylady.
Darhanuly TAMIRLAN, Astana qalasynyń pátýaǵa jaýapty mamany
[1]Abdulla ıbn Mahmýd ál-Maýsılı, “Muhtar lı-l-fatýa” 38 bet.
[2] ımam Buharı jáne ımam Mýslım jetkizgen hadıs
[3] ımam Tabaranı, “ál-Mýǵjamý-l-kabır” jetkizgen hadıs. Imam Tahanaýı “Ásarý-s-sýnan” atty kitapta: “tizbegi hasan hadıs” dep baǵalady.
[4] ımam Hakım <<Mastadrok>> atty hadıs eńbeginde jetkizip, ony sahıh dep baǵalaǵan. Sondaı-aq ımam Tırmızı jetkizip: hasan sahıh hadıs dep baǵalaıdy.
