Jábireıildi jerge eki ret túsirgen Saǵlába oqıǵasy
Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) zamanynda Sáǵlába bın Abdýrrahman esimdi bir jas sahaba bolǵan. Ol Islam dinin qabyldaǵannan keıin ózin paıǵambarymyzdyń qyzmetine ataıdy.
Bir kúni paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) ony bir sharýaǵa jumsaıdy. Sáǵlába jumsaǵan jerine baryp, esigi ashyq qalǵan úıdiń ishine kózi túsedi. Úıde «ansarlyq» bir áıel jalańash sheshinip tastap jýynyp jatyr eken. Sáǵlába álgi áıelden bir sátke kózin ala almaı qalady. Keıin óz-ózine kelip, qatty uıalyp ketedi. Bir jaǵynan «paıǵambarymyzǵa Alla Taǵaladan bul kúnám jaıynda ýahı tússe, qaıtemin» dep qatty qorqady. Ekinshi jaǵynan «haramǵa qaraǵan kózimmen paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) múbárak júzine qalaı qaraımyn?» dep Mádına qalasyn tastap shyǵyp, taýǵa qashyp ketedi. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Sáǵlábáni uzaq ýaqyt boıy kútedi. Kelmegen soń ózgelerdi jiberip izdetedi. Alaıda, tappaıdy. Arada qyryq kún ótedi. Sol kezde Alla Taǵaladan habar alyp Jábireıil (a.s.) perishte keledi.
– Ýa, Muhammed (s.ǵ.s.)! Rabbyńnyń saǵan sálemi bar. Alla Taǵala: «Úmbetińnen qashyp ketken jan myna taýdyń arasynda, Meniń otymnan Maǵan sıynýda!» dedi, – dep Jábireıil Alla Taǵalanyń sálemin jetkizedi. Bul habardy alǵan paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Hazireti Omar (r.a.) men Hazireti Sálmandy (r.a.) shaqyryp, Sáǵlábany alyp kelý úshin Jábireıil (a.s.) aıtqan jerge jiberedi. Eki sahaba jolǵa shyǵyp, aıtylǵan jerge jetedi. Sol jerde qoı baqqan Záfáfá esimdi bir shopanǵa jolyǵady. Shopanǵa bir jas jigitti izdep júrgenderin aıtyp, sýrettep beredi. Shopan da:
– Sender taýǵa shyǵyp alyp aıqaılap júrgen bir jasty izdep júrgen bolarsyńdar. Ol Jáhánnamnyń otynan qashyp júr, – deıdi. Sonda Hazireti Omar:
– Onyń tozaq otynan qashyp júrgenin qaıdan bildiń? – dep suraıdy.
– Aıqaıynan bildim. Kúnde túnniń ortasynda taýdan shyǵyp qolyn tóbesine qoıyp, «Ýa, Rabbym! Men Senen uıalamyn, jasaǵan kúnámnan uıalamyn! Janymdy al, tánimdi shirit!» dep duǵa qylyp aıqaılaıdy, – deıdi.
Hazireti Omar men Sálman qoıshy aıtqan taýdyń janyna baryp, tún ortasyna deıin kútedi. Tún ortasynda qoıshy aıtqandaı Sáǵlába taýdan shyǵyp, qolyn tóbesine qoıyp Allaǵa duǵa qylyp jalbaryna aıqaılaıdy. Sol kezde Omar men Sálman Sáǵlábany ustap alady. Sáǵlába bolsa, Hazireti Omardan:
– Eı, Omar! Allanyń elshisi (s.ǵ.s.) kúnámnan habardar boldy ma? – dep suraıdy. Omar:
– Kúnáńdy bilip-bilmegeninen habarym joq. Bizge tek seni alyp kelýdi buıyrdy, – deıdi. Sonda Sáǵlába turyp:
– Omar, onda saǵan bir ótinishim bar. Meni paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.) namazda turǵanynda aparshy, – deıdi.
Sebebi, sahaba haramǵa qaraǵan kózderimen paıǵambarymyzdyń júzine qaraýǵa qatty uıalady. Omar da Sáǵlábanyń ótinishin jerge qaldyrmaı, sahabany meshitke paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) ımamdyqqa shyqqanda kirgizedi. Sáǵlába da sapqa turady. Namaz bitken soń paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) artqa burylyp:
– Ýa, Omar! Sáǵlába qaıda? – dep suraıdy. Muny estigen Sáǵlábanyń býyny ustamaı, otyra ketedi. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Sáǵlábaǵa jaqyndap kelip:
– Ýa, Sáǵlába qaıda joǵalyp kettiń? – deıdi.
– Ýa, Allanyń elshisi! Joǵalyp ketýime kúnám sebep boldy!
– Qatelik pen kúnáni óshiretin Allanyń aıatyn aıtaıyn ba? – deıdi paıǵambarymyz (s.ǵ.s.):
– Aıtyńyz, ıá, Rasýlim! – deıdi Sáǵlába. Sonda paıǵambarymyz (s.ǵ.s.):
«Rabbanaa áátınáá fıd dýnııa hasanatan ýa fıl áhıratı hasanatan ýa qıná ǵázábánnar» degen duǵany oqy! – deıdi. Sáǵlába bolsa:
– Ýa, Allanyń elshisi! Meniń kúnám úlken ǵoı! – deıdi. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.):
– Joq, Allanyń sózi odan da úlken, odan da uly! – dep jaýap beredi.
Osydan soń Sáǵlába úıine qaıtady. Aradan segiz kún ótkennen keıin Sálman Paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.) kelip Sáǵlábanyń qatty aýyryp, ólim aýzynda jatqanyn jetkizedi. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) ornynan turyp, sahabalaryn ertip, Sáǵlábanyń úıine barady. Barsa, sahaba qatty naýqastanǵan, tipti, basyn kóterýge shamasy joq. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Sáǵlábanyń janyna kelip, basyn kóterip, óziniń tizesiniń ústine qoıady. Sáǵlába bolsa, basyn paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) tizesinen aqyryn syrǵytyp, qaıta jerge qoıady. Sonda paıǵambarymyz (s.ǵ.s.):
– Ýa, Sáǵlába, basyńdy nege tizemnen alyp kettiń? – deıdi.
– Ýa, Allanyń elshisi! Bul kúnáǵa tolǵan bas sizdiń múbárak tizeńizdiń ústinde jatýǵa laıyq emes! – deıdi. Paıǵambarymyz Sáǵlábadan qaı jeriniń aýyryp jatqanyn suraıdy. Sáǵlába:
– Etim men súıegimniń arasynda qurt júrgendeı, – dep jaýap beredi. Paıǵambarymyz odan ne qalaıtynyn suraıdy. Sahaba:
– Allanyń keshirimin tileımin! – deıdi.
Sol kezde, sol jerde kókten Jábireıil perishte túsip keledi de paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.) Allanyń sálemin jetkizedi:
– Ýa, Allanyń elshisi! «Allanyń saǵan sálemi bar! Qulymnyń Jer sharyndaı kúnási bolsa, ol kúnási úshin dál sondaı keshirim bar!» dep jatyr, – deıdi.
Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Sáǵlábaǵa bul súıinshini jetkizedi, sahaba da bul qýanyshty habardy estı salyp, sol jerde kóz jasy ishinde jan tapsyrady.
Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Sáǵlábany kebindep, janaza namazyn oqıdy. Janaza namazynda Alla elshisi (s.ǵ.s.) aıaǵynyń ushynda turady. Muny baıqaǵan sahabalar jerlep kelgen soń paıǵambarymyzdan (s.ǵ.s.) ne sebepti olaı turǵanyn suraıdy. Sonda paıǵambarymyz:
Sáǵlábanyń janazasyna qatysqan perishtelerdiń kóptiginen aıaq basar jer tappaı, sol sebepti aıaǵymnyń ushymen turdym, – dep jaýap beredi.
* * *
Haramǵa kózi túsip ketkeni úshin derti ishine túsip ketken sahabanyń bul oqıǵasy netken ǵıbratty edi. Kúnáǵa túsken kózimen paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) júzine qaraýǵa uıalǵan Sáǵlábanyń bul oqıǵasy netken hıkmetke toly edi. Búginde kóz kúnásyna belshemizden batyp júrgen myna bizderge úlgi bolarlyq oqıǵa emes pe? «Úmbetim, úmbetim» dep botadaı bozdap, eńirep aldymyzdan shyǵatyn paıǵambarymyzǵa bul kózimizben qaıtip qaramaqpyz? Haramǵa qaramasyn dep osy kózimiz úshin qabaq jaratqan Allanyń dıdaryna, jamalyna qaıtip uıalmaı qaramaqpyz?! Aıaǵynyń ushynan kóz almaı júrgen paıǵambardyń úmbeti – myna bizder aınala jalańashtanǵanda paıǵambarymyzdyń bul súnnetin qalaısha umyttyq?! Alla ózimizge de, kózimizge de uıat bersin! Sáǵlábanyń táýbesindeı táýbe bersin bizderge! Ýa Rabbym! Sáǵlábany keshiriminen de asqan keshirimiń men jarylqaýyńa muqtajbyz!
Saltan Saıranuly
