URY MEN KEIÝANA (Ǵıbratty hıkaıa)

Baıaǵyda bir aýylda, túnniń bir ýaǵynda, barlyǵy shyrt uıqyda jatqanda, bir ury bir úıge urlyqqa túsip kiredi. Úıdiń ishi typ-tynysh, jaryq joq, syqyrlaǵan eski esikterden eppen ótip, qundy zattardy izdeı bastaıdy. Biraq kútpegen jerden, bir bólmede jaryǵy janyp turǵanyn kóredi. Ishke úńilse — qolynda taspıhy bar, Allany eske alyp otyrǵan bir keıýana.

Ury shoshyp qalyp, baj etip aıqaı salady:

— Nege uıyqtamaı otyrsyń, eı kempir?!

Keıýana onyń ury ekenin birden ańǵarady. Biraq saspaıdy. Kóńili sabyrly. Az oılanyp, kúlimsirep bylaı deıdi:

— Balam-aý, sen jaman bala emessiń. Beıbit túnde bireýdiń úıine kirýge muqtajdyq ıtermelese kerek. Bárimiz bilemiz, zaman qıyn. Birimizdi-birimiz dememesek, kún kórý ońaı emes. Qazir seniń jaǵdaıyń maǵan tanys sııaqty. Men – kári adammyn. Qolymda biraz altyn-kúmis bar, biraq ne kerek endi maǵan? Kóp jasaǵannan surama, kóp kórgennen sura deıdi. Bul dúnıeni ózimmen ala ketpeımin ǵoı.

— Al myna dúnıeni al, balam. Múmkin saǵan saýapty is bastaýǵa sebep bolar. Jassyń, ómir aldyńda. Biraq, bir ótinishim bar. Ketpeı turyp sony oryndaısyń ba?

Ury abdyrap:

— Aıtyńyz, apa. Ne surasańyz da daıynmyn, — deıdi.

Keıýana sózin jalǵaıdy:

— Jańa ǵana kóz ilip edim, bir tús kórip shoshyp oıandym. Áli júregim dúrsildep tur. So túsimdi joryp bershi, balam…

Ury ishteı qýanyp ketti: “Ooo, bul ońaı jumys boldy! Aqshasyn óz qolymen usynyp tur. Endi azdap áńgimeni tyńdap, aqshany alyp, tynysh ketemin.”

— Aıtyńyz, apa, qandaı tús kórdińiz?

— Balam, túsimde ózimdi ózenniń jaǵasynda kele jatyr ekenmin. Bir kezde aıaǵym taıyp ketip, sýǵa qulap kete jazdadym. Biraq dál sol sátte bir aǵashtyń butaǵynan ustap úlgerippin. Sol kezde bar daýsymmen aıqaılappyn: “Qutqar, Beriiiiik! Járdemdes, Beriiiik!” — dep.

Ury selt etip:

— Bul kim? Kim bul Berik? – dep suraı bergeni sol edi…

Kenet kórshi bólmeden dáý, iri, bulshyq etteri bult-bult etken bir jigit atyp shyǵa kelip, uryny jerge bir-aq uryp, tópeleı bastaıdy. Bul — Berik edi, keıýananyń uly.

Ury ne bolǵanyn túsinbeı, taıaqtyń astynda qaldy. Berik judyryǵyn aıamaı, uryny silkilep jatyr. Al keıýana kúlimsirep:

— Qoı, Berik, jeter, óltirip alasyń. Sabaq alsa, jeterlik qoı, — deıdi.

Sonda ury ezile jatyp aıtady:

— Ura ber, Beriiiik! Men soǵan laıyqpyn! Bul úıge ne úshin kirdim men? Urlyq úshin be, álde tús jorý úshin be?! Ura ber, Berik!

Ǵıbrat:

Zaman qıyndasa da, adamdyqty umytpa. Qarttardyń danalyǵyn mensinbeýshi bolma. Keıde bir sóz — bútin taǵdyrdy ózgertýi múmkin. Al shynaıy tárbıe — únsizdiktiń ishinde jatyr.

 

Beksýltan Djanadılovtiń fb paraqshasynan