Tut japyraǵy

Muhammed bın Idrıs shejiresi Quraıyshtan bastaý alatyn ǵulama. Qarapaıym jurt ony – ımam Shafıǵı esimimen tanıdy. Shafıǵ – onyń atasy. Paıǵambardyń (s.ǵ.s.) kózin kórgen kisi. Sahaba. Muhammed bın Idrıstiń Shafıǵı bop atalýdy qalaýynyń syry da sondyqtan.

Imam Shafıǵıden fılosoftar: «Jaratýshynyń bar ekenine qandaı dálel bar?», – dep suraǵanda6 ımam: «Tut japyraǵy. Onyń dámi, ıisi jáne túsi barshaǵa málim. Tut japyraǵyn qurt jese – jibek shyǵady, ara jese – bal shyǵady, qoı jese – qumalaq shyǵady, al kıik jese qosh ıisti mısk shyǵady. Tut japyraǵynan osylaısha túrli nárse shyǵaryp jatqan kim?», – dep, Jaratýshynyń barlyǵyn bir-aq japyraqpen dáleldep beredi. Ǵalymnyń sózi pálsapashylar oıynan shyǵyp, biraýyzdan ımanǵa kelgen desedi[1].

Quran Kárimdegi «Aqıqatynda, aspandardyń jáne jerdiń jaratylýynda, tún men kúndizdiń aýysýynda aqyl ıeleri úshin belgiler bar[2]» degen ıláhı nusqaýlar ǵalamdaǵy árbir týyndy óz Iesinen habar beretindigin eskertýde.

Bir dala araby: «Jaratýshynyń bar ekenin qaıdan bilesiń?»,-degen suraqqa: «Tezek túıeniń, japa esektiń al izder júrip ótken jaıaý júrginshiden habar beredi. Al, juzdyzǵa tola aspan, sheksiz shól dala, tolqyndy teńiz  barlyǵyn Bilýshi, asqan qudiret Iesiniń barlyǵyn kórsetpeı me?!»,-dep jaýap bergen eken.

On segiz myń álem degen uǵym bar. Adamzat álemi, janýarlar álemi. Ósimdik álemi. Osylaı jalǵasa beredi. Álem – belgi degen maǵynany bildiredi. Árbir álem Jaratýshynynyń bar ekenine bir belgi. Álemniń bar bolýy Jaratýshynyń bar ekendigine, al álemdegi minsiz júıe Jaratýshynyń Jalǵyz ekeniniń belgisi.

Muhammed Ibrahım

[1] Sıraj ád-Dın Omar bın Ishaq Ǵaznaýı, «Sharh aqıdat ımam Tahaýı», 42-bet
[2] Álı Imran súresi, 190-aıat