Ramazan – on eki aıdyń sultany

Musylman kisi orazanyń eń birinshi qulshylyq ekenin jáne Allahtyń quldaryna paryz qylǵan izgi amaly dep bilýi tıis. Qulshylyqtan maqsat – Allanyń ámirine aqyl-oı júgirtpeı, sarapqa salmaı, paıdasy men zııanyna qaramastan tolyǵymen moıynsuný bolyp tabylady. Bylaısha aıtqanda, qulshylyqty oryndaýda Láıládan basqa eshkimdi kórmeıtin jáne súımeıtin Májnúndeı bolýy kerek. Sonda ǵana jasaǵan qulshylyqtyń mánin uǵady.

Ramazan – on eki aıdyń sultany dep beker aıtylmaǵan. Óıtkeni, bul aı – nápsige aýyzdyq salyp tizgindeıtin, nápsiqumarlyq pen bos áýestenýshilik keseline daýa bolatyn, qara pıǵyldy shaıtannyń adam balasyn azǵyrýdan amaly qurıtyn jáne tándegi on bir aı boıy jabysqan, kózge kórinbeıtin kirden tazartatyn aı.

Ramazan aıy otyz táýlik boıy zikir aıy desek qatelespeımiz. Oraza ustaǵan pende kúni-túni Jaratýshysyn esten shyǵarmaıdy. Olaı deıtinim, kúndiz aýyzy berik bolǵandyǵy úshin «Ańdamaı sóılegen aýyrmaı óledi» demekshi, aýyzdan shyqqan árbir sózine mán berip jáne«Aqyryn júrip anyq bas, eńbegiń ketpes dalaǵa» degendeı, árbir basqan qadamyn qadaǵalaıdy. Oraza - tek iship-jeýden tyıylý emes,árbir músheniń  ustaıtyn óz orazasy bar:

Aýyzdyń orazasy – bir nárse iship-jeýden;

Kózdiń orazasy – Allanyń haram qylǵan nársesine qaraýdan;

Tildiń orazasy – álde kimdi balaǵattaýdan, ósek-aıańnan, jalǵan kýálik berýden;

Murynnyń orazasy – qandaı da bir nárseni rahattanyp, lázzat alyp ıiskeýden;

Qulaqtyń orazasy – paıdasy joq, bos áńgimelerdi estýden;

Qoldyń orazasy - ózge bireýdiń menshigin ruqsatsyz alýdan, urlaýdan;

Aıaqtyń orazasy – Allanyń haram qylǵan jerine barýdan;

Al, júrektiń orazasy – nápsiniń ıirimderine qulaq salyp erýden tyıylý bolyp tabylady.

Tańnyń atysy keshtiń batysyna deıin dál osylaı ózin baqylaýǵa alǵan kisi, Allany esten shyǵarýy múmkin be?! Kún batysymen aqsham namazyna azan shaqyrǵan ýaqytta oraza tutqan kisiden asqan baqytty adam bolmaıdy. Aýyz ashardan aldyn shyn júregimen tilek duǵasyn aıtyp, aldyndaǵy dastarhan mázirinde quıylǵan sýdy ishken kezinde Allanyń bergen nyǵmetterin eske túsirip, shúkirshilik tanytady. Sonymen birge quptan namazy men taraýıh namazyn oqýǵa kirisedi. Árıne bul qulshylyq – Allamen tikeleı tildesý bolyp tabylady. Odan qala berse bul aıda Qurandy bastan-aıaq oqýmen jáne onyń maǵynasyna qanyǵýǵa tyrysady. Eger musylman pende kúndiz oraza tutyp túngi ýaqytynyń birshamasynda Quran oqysa, qııamet kúninde ol kisiniń eki jaqtaýshysy bolady. Sózimiz dáıekti bolýy úshin myna hadıske nazar aýdarsaq: «Qııamet kúninde Allahtyń qulyna oraza men Quran shapaǵatshy bolady. Oraza: «Ýa Rabbym! Men ony kúndiz iship jeýden tyıdym», – dese, Quran: «Men úshin túnde uıqysynan qaldy.....», – deıdi. Olardyń ótinishteri qanaǵattandyrylady».

Túnniń bir shamasynda Quran oqyp onyń mán maǵynasyn zerdelegen kisi, jatar aldyn sáresige turýǵa nıettenip uıqyǵa kirisse, túni boıy qulshylyq jasaǵanmen teń. Demek, ramazan aıynda oraza tutýshy kúnine 24 saǵat boıy bir sát Jaratýshysyn jadynan tastamaıdy.

Alǵashqy kezderi nápsi asaý attaı týlap, boı aldyrmaýy múmkin, biraq otyz kún orazada tárbıelený arqyly birte-birte óz sabasyna túseri anyq. Oraza ustap ash júrgen kisi óziniń álsizdigi men sharasyzdyǵyn bilip, Uly Allanyń sheksiz qudiretti ekenin jan júregimen sezine bastaıdy.

Mine, Ramazan aıynyń otyz kúni bir sáske ýaqyttaı zymyrap keledi de ketedi. Endigi ramazan aıyna qaýyshatynymyz da bar qaýyshpaıtynymyz da bar. Sol úshin ramazan aıynda beriletin mol múmkindikti ýysymyzdan shyǵaryp almaıyq, aǵaıyn!