QAZAQTYŃ ESKI SÓZINIŃ BIRI
Jigittiń bir basyna on qater bar,
Toǵyzy qatyny men jaqynynan!
Osy sózdi Máshhúrden oqydym ba eken, ne qarııalar áńgime arasynda aıtty ma eken, áıteýir, este qalypty, este qalatyndaı-aq sóz eken, tek maǵynasyn jas kele basqa tıgende túsinesiń!
Ne bále shyqsa jaqynyńnan shyǵady, ne urlyq shyqsa kórshińnen shyǵady, ne qorlyq bolsa áıelińnen kóresiń, ne azap bolsa balańnan shegesiń!
«Kimde kim eki týmaı iske jaramaıdy» degen sóz bar deıdi Máshhúr.
Bir týǵany dep anasynyń qursaǵynan shyǵyp, qalqıyp kisi bolǵanyn aıtady.
Ekinshi týǵany –haıýandyq dárejesinde qaldyratyn minezderinen arylyp, perishte sıpatty bolýǵa tyrysyp, ne úshin jaratylǵanyn túgel tanyp, sorda qalmaı, maǵynaly jumyspen aınalysýyn aıtady.
Mine, osy ekinshi týý -óziń ózi tanýdan bastalady, odan keıin jaqynyńdy tany, odan keıin bolashaq jaryńdy tańda.
Adam atanyń ekinshi nasıhaty- «QATYN TILIN ALMA» degen sóz bar. Qatynnyń jany ashyǵanyn «maǵan jany ashyp, paıdamdy aıtty» dep bilme deıdi. Qatyn tiline eremin dep jumaqtan qýylǵanyn aıtyp tur ma deımin.
Qazaqtyń eski sóziniń biri:
Əkeń jaqsy kisi edi jambas jegen,
Jaqsydan jaman týsa ońbas degen.
Shesheńnen bir kinárat bolǵan shyǵar,
Ittiń boǵy qylshyqsyz bolmas degen.
Osy sózdi qazaqtyń eski sóziniń biri dep otyrmyn, shyn máninde avtory bar ma eken dep oılap qoıamyn. HIH ǵasyr ortasynyń til oramyna uqsaıdy. Odan keıin adam qasıetterine dál baǵasyn berip, tekti-teksizdigin aıyryp, óz ortasyn ashy teńeýlermen ustaradaı tilip, jaqsy men jamandy synap beretin til qazaqtan ketip qaldy.
J.Artyqbaevtyń fb paraqshasynan
