PITIR – MUQTAJDY QÝANTATYN SADAQA

Asa meıirimdi, erekshe raqymdy Allanyń atymen bastaımyn. Barsha madaq ataýly álemderdiń Rabbysy Allaǵa tán. Adamzattyń asyly paıǵambarymyz Muhammedke onyń otbasy men sahabalaryna salaýat pen sálem bolǵaı!

 Pitir sadaqasy qajettiligin qospaǵanda, mal-múlki nısab [1] mólsherine jetken árbir musylmanǵa berýi – ýájip [2]. Ol – orazanyń qate-kemshilikterin toltyratyn, Qudaıǵa shúkirshilik etý úshin beriletin jáne kedeılerdi qýantatyn sadaqa. Ibn Omardan jetken hadıste bylaı deıdi:

 فرض رسول الله زكاة الفطر من رمضان صاعا من تمر أو صاعا من شعير على العبد الحر والذكر والأنثى والصغير والكبير من المسلمين وأمر بها أن تؤدى قبل خروج الناس إلى الصلاة

«Allanyń Elshisi Ramazan aıynda pitir sadaqasyn ár bir azat musylmanǵa, er men áıelge, úlken men kishige bir saǵ qurma nemese arpadan berýdi mindettedi.  Ári ony adamdar aıt namazyna shyqpas buryn óteýdi ámir etti» [3]. Ibn Abbastan (r.a.) rıýaıat etken hadıste:
 

 فرض رسول الله صلى الله عليه وسلم زكاة الفطر طهرة للصائم من اللغو والرفث  وطعمة للمساكين  

«Allanyń Elshisi  (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) pitir sadaqasyn berýdi ramazan aıyndaǵy oraza kezinde jiberilgen qatelikterdi tazartý úshin ári miskinderge bir toı bolý úshin mindet etken» [4], – delingen.

Turmysy nashar, ıaǵnı artyq mal-múlki nısab mólsherine jetpegen kisi pitir sadaqa berýge mindetti emes, saýap úshin berip jatsa óz erki. Qaıtys bolǵan adamdarǵa, ana qursaǵyndaǵy balaǵa pitir sadaqa berilmeıdi. Pitir sadaqanyń mólsheri bıdaı nemese un jáne meıizden jarty saǵ (2 kg), al arpa men qurmadan bir saǵ (4 kg), ıakı osylardyń aqshalaı quny beriledi [5]. 2024 jylǵy pitir sadaqanyń baǵasy naryqtyq ortasha baǵasymen eseptelip tómendegideı bekitildi:

Bıdaı 2 kg – 341 teńge.

Un 2 kg – 640 teńge.

Arpa 4 kg – 701 teńge.

Meıiz 2 kg – 5745 teńge.

Qurma 4 kg – 8536 teńge.

Qazirgi tańda bıdaıdyń ózi emes, un, talqan sekildi onyń ónimderi keń qoldanylady. Sol sebepti Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy pitir sadaqanyń qunyn unmen esepteýdi negizge alady. Óıtkeni sharıǵatta bıdaımen qatar onyń ónimderimen de pitir sadaqa berýge ruqsat etiledi. Pitir sadaqany berýdiń ýájip ýaqyty aıttyń birinshi kúni. Ony Ramazan aıynyń birinshi kúninen bastap berýge bolady[6].

Ýaqytynda bere almaǵan jaǵdaıda aıt namazynan keıin berse de bolady. Alaıda pitirdi aıt namazyna deıin berý – mustahab. Osyǵan oraı 2024 jylǵy Ramazan aıyndaǵy bir adam úshin beriletin pitir sadaqa mólsheri 2 keli unnyń naryqtyq ortasha baǵasymen eseptelip, 640 teńge etip belgilendi. Degenmen baı, aýqatty adamdar pitir sadaqany 2 keli meıizben (5745 teńge) nemese 4 keli qurmamen (8536 teńge) bergeni jaqsyraq. Al pidııa mólsheri – bir adamnyń kúndelikti (tańǵy jáne keshki) toıyp ishetin asy[7].

 Onyń bıylǵy mólsheri 3400 (úsh myń tórt júz) teńge bolyp bekitildi. Buǵan shamasy kelmegender orazanyń ár kúnine pitir sadaqasynyń qunyn beredi.

 

 Sansyzbaı ShOQANOV,

 QMDB tóraǵa orynbasary,

 naıb múftı Sharıǵat jáne pátýa bóliminiń meńgerýshisi

 

  [1] Nısab – sharıǵat bekitken baılyqtyń zeket berýge jetken eń az mólsheri.

 [2] «Ál-ıhtııar lı taǵlılı ál-mýhtar», 1/387.

[3] Buharı, №1503.

[4] Ábý Dáýit, №1609. Ibn Májá, №1827.

 [5] «Ál-Hıdaıa sharhý bıdaıatý ál-mýbtadı máǵá sharhı ál-állámátı Abdýlhaı ál-Láknáýı», 2/235. Mýhammad Májıd Itr, «Ál-Mýfassal fı ál-fıqh ál-hanafı», 285. «Ál-Fátáýa ál-hındııa», 1/210-211.

 [6] «Fáthý bábı ál-ınáıa», 1/554.

[7] «Ál-Fátáýa át-Tatarhanııa», 2/117.