ORAZA TÝRALY SAHIH HADISTER TOPTAMASY
Orazanyń artyqshylyqtary
«Kim Ramazan aıynyń orazasyn shyn ıman jáne yqylaspen ustasa, onyń buryn istelgen kúnálary keshiriledi».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Jánnatta Raııan dep atalatyn qaqpa bar. Ol qaqpadan oraza tutqandardan basqa eshkim kirmeıdi. Qııamet kúni: «Oraza ustaǵandar qaıda?», – dep jar salynady. Oraza ustaǵandar turyp, sol qaqpadan kiredi. Olar kirip bolǵan soń, qaqpa jabylyp, odan basqa eshkim kirmeıdi».
(Hadısti Sáhl ıbn Sadtan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Rasýlýlla (s.ǵ.s.): «Qııamet kúni Alla Taǵala jolyna eki nárseni jumsaǵan adamdy jánnattyń bir esiginen: «Eı, Allanyń quly! Bul – jaqsylyq», – dep shaqyrylady. Namaz oqyǵandy «namaz» esiginen, Alla Taǵala jolynda soǵysqandy «jıhad» esiginen, oraza ustaǵandardy «Raııan» esiginen, al sadaqa bergenderdi «sadaqa» esiginen shaqyrady», – dep aıtqan ýaqytta Ábý Bákir (r.a.): «Bul esikterden shaqyrylǵandarǵa ne qam, ne qaıǵy? Alaıda, osy esiktiń barlyǵynan birdeı shaqyrylatyn pende bola ma?», – dep surady. Rasýlýlla (s.ǵ.s.): «Iá, bolady. Men Alla Taǵaladan Sizdi solardyń biri bolýyńyzdy tileımin», – dep jaýap berdi».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Men Rasýlýllaǵa (s.ǵ.s.) baryp: «Maǵan bir amal buıyryńyz. Men sol amaldy oryndaıyn», – dep aıtqanymda, ol (s.ǵ.s.): «Oraza usta. Sebebi, onymen teń keletin amal joq», – dep jaýap berdi».
(Hadısti Ábý Ýmamadan (r.a.) ımam Násáı rıýaıat etti.)
«Qaısybir pende Alla Taǵala jolynda bir kún oraza ustasa, Alla Taǵala sol kún úshin onyń júzin tozaq otynan jetpis jylǵa uzaq etedi».
(Hadısti Ábý Saǵıd Ál-Hýdrıden (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Ramazan kelgende jánnattyń esigi ashylyp, tozaq esigi jabylady, shaıtandar kisendeledi».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
Orazada jaman sóz aıtýdan jáne jaman jaman isten tyıylý
«Sizderden birińiz oraza ustasa, jaman sóz aıtpasyn, daýlaspasyn! Ony bireý balaǵattasa nemese daýlassa, ol: «Men orazamyn», – dep aıtsyn».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Kim jalǵan aıtýdan jáne jalǵandyqqa barýdan tyıylmasa, Alla Taǵala onyń ishpeı-jemeı júrgenin qajet etpeıdi».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Buharı rıýaıat etti.)
Sáresin ishýdiń paıdasy
«Sáresin ishińizder, óıtkeni sáresinde bereke bar».
(Hadısti Ánas ıbn Málikten (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Biz ben kitap ıeleriniń (Taýrat, Zabýr, Injil ıeleriniń) orazalaryndaǵy aıyrmashylyq – sáresi ishý».
(Hadısti Amr ıbn Astan (r.a.) ımam Múslim rıýaıat etti.)
Aýyz ashýǵa asyǵý
«Alla Taǵala: «Quldarymnyń ishinde Men úshin eń súıiktileri – aýyz ashýǵa asyǵatyndary», – dep aıtady».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Tırmızı rıýaıat etti.)
«Adamdardyń aýyz ashýdy keshiktirmeýimen amandyqqa ke-nelýi jalǵasady. Aýyz ashýdy keshiktirmeńder! Sebebi, ıahýdıler aýyz ashýdy keshiktiretin edi».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Ibn Majáh rıýaıat etti.)
«Biz Rasýlýllamen (s.ǵ.s.) birge saparda edik. Kún batqannan keıin Rasýlýlla (s.ǵ.s.) Bilálǵa (r.a.): «Eı, Bilál! Túsip bizge tamaq ázirle», – dep aıtqanda, Bilál (r.a.): «Ia, Rasýlýlla (s.ǵ.s.)! Qarańǵy bolýyn kútpeısiz be?», – dep jaýap berdi.
– Túsip bizge tamaq ázirle.
– Ia, Rasýlýlla (s.ǵ.s.)! Siz kúni boıy oraza ustamaısyz ba?
– Túsip bizge tamaq ázirle.
Osydan soń Bilál (r.a.) túsip tamaq ázirledi. Rasýlýlla (s.ǵ.s.) ony ishti, keıin shyǵys jaqty saýsaǵymen kórsetip: «Myna jaqtan túnniń kelgenin kórseńder, oraza ustaýshy aýyzyn ashatyn ýaqyt bolǵany», – dep aıtty».
(Hadısti Abdýlla ıbn Ábý Aýfadan (r.a.) ımam Buharı, ımam Múslim jáne ımam Ábý Dáýit rıýaıat etti.
Orazany nemen ashady?
«Kimde-kim aýyz ashsa, qurma-men ashsyn! Qurma tappasa, sýmen ashsyn, óıtkeni sý pák nárse».
(Hadısti Salman ıbn Amırden (r.a.) ımam Ábý Dáýit jáne ımam Tırmızı rıýaıat etti.)
«Rasýlýlla (s.ǵ.s.) únemi namaz oqýdan buryn aýzyn jańa úzilgen qurmamen ashatyn. Jańa úzilgen qurma bolmasa, keptirilgen qurmamen ashatyn. Ol da bolmasa, birneshe urttam sý ishetin».
(Hadısti Ánas ıbn Málikten (r.a.) ımam Ábý Dáýit jáne ımam Tırmızı rıýaıat etti.)
Aýyzashar berýdiń artyqshylyǵy
«Oraza ustaǵandy tamaq-tandyrǵan, oraza ustaǵannyń saýabyndaı saýap alady, ári oraza ustaýshynyń saýaby kemitilmeıdi».
(Hadısti Zaıd ıbn Hálıd Ál-Jýhanıden (r.a.) ımam Tırmızı rıýaıat etti.)
«Nábı (s.ǵ.s.) Ýmmý amaraǵa (r.a.) kirgeninde, ol Nábıge (s.ǵ.s.) tamaq usyndy. Nábı (s.ǵ.s.): «Sen de alyp je», – dep aıtqanynda Ýmmý amara (r.a.): «Men orazamyn», – dedi.
– Rasynda, oraza ustaǵannyń qolynan bireýler tamaqtanyp jatqan ýaqytta, perishteler oraza ustaǵan adamǵa ıgilik tilep turady, – dedi».
(Hadısti Ýmmý ýmara Ál-Ansarıden (r.a.) ımam Tırmızı rıýaıat etti.)
Ramazannyń sońǵy on kúndiginiń qasıeti
«Ramazan aıynyń sońǵy on kúndigi kirgende Rasýlýlla (s.ǵ.s.) túni boıy namaz oqıtyn, otbasyn oıatyp, qulshylyqqa erekshe yjdaǵattylyq bildiretin».
(Hadısti Aısha anamyzdan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Rasýlýlla (s.ǵ.s.) Ramazannyń sońǵy on kúndigin meshitte ótkizip: «Qadyr túnin Ramazan aıynyń sońǵy on kúndiginen izdeńder», – dep aıtatyn».
(Hadısti Aısha anamyzdan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Rasýlýlla (s.ǵ.s.) aılardyń ishinde Ramazan aıynda, ári Ramazan aıynyń sońǵy on kúndiginde qulshylyqqa erekshe yjdaǵattylyq bildiretin».
(Hadısti Aısha anamyzdan (r.a.) ımam Múslim rıýaıat etti.)
Qadir túniniń artyqshylyǵy
«Kim Ramazan aıynyń orazasyn shyn ıman jáne yqylaspen ustasa, ári Qadir túnin shyn ıman jáne saýap úmitimen ótkizse, onyń buryn istelgen kúnálary keshiriledi».
(Hadısti Ábý Hýraıradan (r.a.) ımam Násáı rıýaıat etti.)
«Sahabalardyń bir tobyna tústerinde Qadir túni kórsetilip, ol Ramazan aıynyń sońǵy jeti túnniń birinde bolatyny aıat etilgennen keıin Rasýlýlla (s.ǵ.s.): «Men senderdiń kórgenderiń Ramazan aıynyń sońǵy jeti túninde ushtasatynyn kórip turmyn. Sondyqtan, Qadir túnin izdegen adam, ony Ramazan aıynyń sońǵy jeti kúninen izdesin», – dep aıtty».
(Hadısti Ibn Omardan (r.a.) ımam Buharı jáne ımam Múslim rıýaıat etti.)
«Men: «Ia, Rasýlýlla (s.ǵ.s.)! Men Qadir túni bolǵanyn bilsem, ne dep aıtamyn?», – dep suraǵanym-da, Ol (s.ǵ.s.): «Ia, Táńirim! Sen keshirimdisiń jáne keshirgendi jaqsy kóresiń. Meni ǵafý et!», – dep tile», – dedi».
(Hadısti Aısha anamyzdan (r.a.) ımam Tırmızı rıýaıat etti.)
Arab tilinen aýdarǵandar:
Abdýssamad MAHAT,
Jalǵas SANDYBAEV
