NÁPSIMIZDIŃ EMES, RÝHYMYZDYŃ ÚSTEMDIGINDE BOLAIYQ
«Júrek jaýharynyń qadir-qasıeti men ózgesheligi boıynda – perishtelik ereksheliktiń bar bolýynan. Bul erekshelik haıýandarda joq», – deıdi Imam Ǵazalı.
Bizdiń júrek dep otyrǵanymyz keýdemizdiń sol jaq tusyndaǵy et júrek emes, ol et júrek haıýanda da bar. Bul – sol et júrekti panalaǵan kóńil nemese qalb dep atalatyn bir jaýhar.
Allanyń qalaýy jáne ámirimen birqatar perishtelerge materıaldyq álemge yqpal etý mindeti berilgen. Máselen, jańbyr jaýdyrý, jel soqtyrý, jan ıelerine ananyń qursaǵynda keskin-kelbet berý, ósimdikterge túr-tús berip, ósirý sekildi qyzmetter birqatar perishtelerge júktelgen.
Endi qarańyz, adamnyń júregi de perishtelik jaýhardan bolǵany úshin onyń da birqatar materıaldyq álemge yqpaly júrip, ámiri ótedi.
Álbette, «dene» atty memlekettiń patshasy bolǵandyqtan, ózge múshelerdiń oǵan moıynsunýlary shart.
Saýsaqqa ámir etkende, saýsaq qımyldaıdy. Basqa buıryq bergende bas burylady.
Sol sekildi júrekte ashý kórinis tapqanda jeti aǵzadaǵy tamyrlar odyraıyp, qan shapshıdy. Bul hal perishtelerdiń yqpalymen jańbyrdyń jaýýyna uqsaıdy.
Júrekte sháhýat paıda bolǵanda jel sekildi bir samal paıda bolyp, sháhýat aǵzalaryna qaraı esedi.
Tamaq jeý degen oı paıda bolǵanda, tildiń astyndaǵy kúsh áreketke kóship, silekeı bezderinen túkirik bólinedi.
Mine, osy sekildi júrektiń yqpaly keıbir materıaldyq dúnıelerge áser etedi. Al onyń áser etý kúshi perishtelik jaýharǵa jaqyndyǵyna baılanysty.
Adam «perishtedeı» bolǵan saıyn onyń áser etýi de sonshalyqty kúshti bolmaq. Tipti, keıde óz denesinen tys dúnıelerge de yqpal ete alatyn jaǵdaıǵa jetedi. Máselen, aýrýǵa nazaryn salǵanda, aýrý jazylyp ketedi, arystanǵa nazaryn salǵanda arystan boıusynatyn bolady degendeı. Muny qazaq, tipti, «mysy bar», «mysy basym» dep te aıtady.
Arystan demekshi, baıaǵyda bir batyr qamystyń arasynda kele jatyp, ózine atylǵan arystandy alyp soǵyp, erligine masattanyp, ákesiniń aldyna tastapty. Sonda ákesi: «E, balam! Myna mysyqtyń ózińe atylǵanyna qarap, adamnan mys kete bastaǵan eken ǵoı dedim. Bizdiń kezimizde bul mysyq quıryǵyn butyna qystyryp, atylmaq túgili qoryqqannan buǵyp jatýshy edi», – degen eken. Mine, adam júrekti de rýhty bolǵan kezde onyń mysy ózgelerge de áser etedi.
«Endi, júrek únemi jaǵymdy áser ete me?» degenge kelsek, ol – júrektiń haline baılanysty.
Júrekke ákesi bolǵan rýh ústemdik etse, júrekten jaǵymdy áserler shyǵady. Al sheshesi bolǵan nápsi ústemdik etse, onda ol júrek jaǵymsyz áser etedi. Kóz tııý, til tııý, dýalaý, sıqyrlaý degenderdiń barlyǵy nápsi ústemdik qurǵan, teris tóńkerilgen júrekten shyǵady. Mundaı júrekten shyqqan nazar erdi mazarǵa, túıeni qazanǵa salady.
Mine, bulardyń barlyǵy júrektiń tańǵajaıyp qudiretinen. Mundaı ereksheligi bar adam eger paıǵambar bolsa, onda odan muǵjıza shyǵady, áýlıe bolsa, keremet shyǵady.
Al eger qaıyrsyz, jaman halder shyǵatyn bolsa, onda ol sıqyrshy bolǵany.
Endeshe nápsimizdiń emes, rýhymyzdyń ústemdiginde bolaıyq! Rýhty bolaıyq!
Saltan SAIRANULY
