MUSYLMAN JÁNE QYLMYS
Jaqynda Oralda oryn alǵan oqıǵa eldi biraz shýlatty. Ondaǵy basty másele qatygezdikpen jasalǵan qylmys. Ári ol qylmysty jasaýshynyń túr-sıpaty. Oqıǵadan keıin pikir suraýshylar da ózindik baǵa berýshiler de kóbeıdi. Árkimniń óz pikiri bolýy zańdylyq, biraq barlyǵyna ortaq másele qylmyskerdi aqtaýǵa bolmaıtyndyǵy. Iá, qandaı din ókili bolsyn, qandaı ult ókili bolsyn qylmyskerdiń aty qylmysker. Tipti qandaı ashý-kek bolsa da adam óltirý aýyr qylmys. Onyń ústine aıýandyqpen bolsa tipten soraqy.
Keıbir adamdar musylman men ıslamdy birtutas dep sanaıtyndyqtan musylmannyń (saqalyna qarap) qylmys jasaýy qalaı dep ıslamofobııany kóriktep te úlgerdi. Musylmanshylyq joldaǵylar da ol radıkal aǵymnyń ókili ǵoı dep jubanysh tapqandaı boldyq. Biraq, bir nárseni túsiný kerek. Musylman bolsa da ol -adam, pende. Onyń ústine musylmanshylyq kimde joq, tilde bar da dilde joq zamanda syrtyn qansha jýsa da ishi ońbaǵandar kóp. Islamnyń atyna kir ketiretinder de solar. Sondyqtan musylman men musylmanshylyqty ajyrata bilý abzal.
Ekinshi bir mańyzdy másele, radıkaldardyń asqynýy. Ótken on jyldyqta oryn alǵan qansha lańkestikter men oqtyn-oqtyn oryn alyp jatqan qatygezdikterde bas kórsetip júrgen radıkal aǵym ókilderimen máseleni ońtaıly sheshe almaǵandaımyz. Elimizde birneshe baǵdarlamalar qabyldanyp, ońaltý, betin beri qaratý jumystary jasalyp jatqanymen nátıjesi belgisiz. Zań boıynsha atyn-atap, túsin-tústep tıym salý da ázirge qoldan keler emes. Endi qalaı bolmaq, sıyrdyń búıregindeı bolyp bólingen musylmanshylyq osylaı ornyǵyp qalmaq. Sebebi, olardyń sanynyń kóptigi, ýaqyttyń ótýi. El erteńine alań bolatyn árbir azamatty tolǵandyratyn jaǵdaı bul. Halyqtyń dinı sanasy qalyptasyp, ishki ımmýnıtet ornap úlgermegendikten olardyń qatary kún sanap óse beredi. Al olardyń sany artyp, ózderine degen senim nyǵaıǵan saıyn eldiń ishin ala taıdaı búldire beredi.
Ne istemek kerek...Aldymen osy salada qordalanǵan máselelerdi shuǵyl sheshý kerek. Mamandar máselesi, olardyń jalaqysy máselesi, jumystyń nátıjesi máselesi, deradıkalızatsııa jumysyn jetildirýdiń basqa da tetikteri, qaýipsizdik oryndarynyń jaýapkershiligi máselesi... aıta bersek memleketke tıesili atqaratyn sharýa az emes. Tipti bolmaǵan jaǵdaıda qazaq aıtqandaı «Aıýǵa namaz úıretken – taıaq» bolýy tıis. Áıtpese din atyn jamylyp senimge kirip, qalasa qaýǵadaı saqal qoıyp, qoryqqan kezde qyryp, mamannyń da ýaqytyn alyp memleketpen oıynyn jalǵastyra beredi. Meniń oıymsha bul máseleni Ekstremızmge bólinetin qyrýar qarjyǵa qyzyǵyp sozbaqtaı bermeı naqty qolǵa alatyn ýaqyt jetken sııaqty... Siz ne deısiz?
Keńshilik TYShHANULY
