«Kreshenıe» kúni sýǵa túsýge bolmaıdy!
Kreshenıe meıramy – dinı fılosofııalyq máni bar, hrıstıan dininde erekshe orynǵa ıe dinı rásim. 18-19 qańtar kúnderi toılanady. Kreshenıe Gospodne (Bogoıavlenıe) — Ioann Krestıtel paıǵambardyń Iordan ózeninde Iısýs Hrıstosty shoqyndyrýynan týyndaǵan meıram. «Kreshenıe» sóziniń ózi grek tilinen aýdarǵanda «batý» degen maǵynany bildiredi. Bul meıramdy «Bogoıavlenıe» meıramy dep te ataıdy. Hrıstıandardyń senimi boıynsha, dál osy kúni Qudaı álemge óziniń úsh túrli táńirlik beınesinde kóringen. Atap aıtsaq: Qudaı Bala (Bog Syn) – Isa Másih Iordan ózeninde shoqyndyrý rásimin oryndady; Qasıtti Rýh (Dýh Svıatoı) – Isaǵa kógershin keıpinde tústi; Qudaı Áke (Bog Otets) Isa Másıhti kókten daýys shyǵaryp kýálandyrdy.
Sondaı-aq olardyń senimi boıynsha, osy kúnderi (18-19 qańtar) jer betindegi barlyq sý ataýy jańaryp, tazarady eken. Sý óziniń quramyndaǵy jaman rýhtyq Energetıkadan arylady-mys. Biraq, onyń tazarýy «kıeli» bolǵandyǵynyń belgisi emes. Kıeli bolýy úshin arnaıy dinı rásimmen duǵa aıtylýy kerek. Sonda ǵana ol – kıeli, qasıetti sý atanady. Onyń úshin, shirkeý ákeıi sýǵa belgili duǵalardy aıtyp, aıqyshty (krest) batyrady. Osydan keıin baryp, álgi sý kıeli atanyp, soǵan shomylǵan kisi rýh tazalyǵy men tán tazalyǵyna qol jetkizedi eken.
Islam dini hrıstıan men ıahýdı (ıýdaızm) dinindegilerdi «áhlı kıtab», ıaǵnı «kitap ıeleri» dep atap, ózge dinderden bir saty joǵary sanady. Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s) zamanynda bolsyn, odan keıingi ýaqyttardaǵy musylmandardyń álemdi bılep turǵan shaqta bolsyn, ózge din ókilderine qurmetpen qarap, dinı rásimderin oryndaýlaryna kedergi jasamaǵan. Osyǵan oraı, bizder birge ómir keship kele jatqan hrıstıan din ókilderiniń búgingi meıramdaryna da qurmet nazarymen qaraıtynymyz sózsiz.
Biraq, bul – musylmandardyń da osy kúndi qasıet tutyp, búgingi meıramnyń qurmetine muzdaı sýǵa shomylýyna bolady degen sóz emes.
Qaısybir musylman osy kúnniń qasıettiligine senip, atalmysh kúngi sýdy «kıeli» sanap shomylsa, ıakı, saqtap júrse, onysy musylmanshylyqtan shyǵaryp, kúpirlikke aparatyn áreket. Óıtkeni, bir musylmannyń atalmysh kúndi qasıet tutýy – onyń astaryndaǵy pəlsəfəni, nanymdy moıyndaıtyndyǵyn kórsetedi. Dəlirek aıtqanda, dəl osy kúni Qudaıdyń álemge úsh túrli táńirlik beınesinde kóringendigine senedi degen sóz. Al, Quranda Alla Taǵala: «Shynynda: «Alla degen – Márııam uly Isa ǵoı» deýshiler, sóz joq kápir boldy…», – degen.
Buǵan qosa: «Kim Islamnan basqa bir din izdese, áste odan qabyl etilmeıdi de aqyrette zııanǵa ushyraýshylardan bolady», – delingen Quran aıaty da bar.
Sonymen qatar, musylman kisiniń dál sol kúni solarmen birge ondaı dinı rásimdi oryndaýlary sharıǵı turǵyda durys emes. Sebebi:
Birinshiden, ardaqty Muhammed paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s) sahıh hadısinde: «Kim bir qaýymǵa uqsasa, ol solardan», - degen. Dál sol kúni hrıstıan din ókilderimen qosylyp, muzdaı sýǵa túsý hadıstegi «kim bir qaýymǵa uqsasa...» degen úkimniń aıasyna kirip ketedi. Sol sebepti, ony haram deımiz. Mysaly, musylman kisige senbese de shirkeýge baryp, hrıstıandardyń «molıtvalaryna» qatysýǵa bola ma? Bolmaıdy. Nemese musylmanǵa eshqandaı nanym-senimsiz sán úshin moınyna krest taǵyp alýyna bolmaıdy. Bul da sol sekildi.
Al, shynyqqysy kelgen musylman jan muzdaı sýǵa dál ol kúni emes, basqa kúnderi túskeni durys.
Abdýsamat Qasym