BAILYQTY BERETIN ALLA TAǴALA
Abbası halıfatynyń halıfasy Harýn Rashıd (rah.) halyqqa syı-syıapat jasaýdy jaqsy kórgen kisi bolǵandyqtan halyq tarapynan madaq-maqtaý estip, bylaı deıtin: «Men sııaqty el-jurtyna jaqsylyq jasaǵan padıshah bar meken?» degen sııaqty sózder aıtady eken.
Ol zamanda shól-shóleıt jerde ómir súrgen kóshpeli arab halqy anda-sanda Baǵdat qalasynyń aınalasyna shatyr quryp, azyn-aýlaq muqtajdyqtaryn óteý úshin saýda-sattyq jasaıtyn edi.
Halyqtyń muń-muqtajyn jaqsy biletin bir ýázir Harýn Rashıdke istiń shynaıy mán-jaıyn bildirý úshin oǵan qarapaıym kıim kıgizip, kóshpelilerdiń shatyrlaryna aparyp kórsetkisi keldi. Harýn Rashıd de buǵan kelisti. Ekeýi birge baryp óte kedeı bir adamnyń shatyryna kirip, sálem berdi.
Shatyrdyń egesi qalaǵa ketip, shatyrda áıeli men on jastaǵy balasy qalypty. Bul otbasynyń bir saýmaly eshkiden basqa esh nársesi joq eken. Áıel qonaqtarǵa shatyrdyń bir buryshyna jaıǵastyryp, balasy úshin alyp qalǵan bir japyraq nany men bir kese sútin pisirip, qonaqtarǵa usyndy. «Qudaıy qonaǵymyz bolǵadaryńyz úshin qýanyshtymyz, jaqsylap kúte almadym, aıypqa buıyrmaýlaryńyzdy ótinemin. Shatyrymyzdan kórinip turǵandaı joldasym osy jerdegi eń kedeı adam» dedi.
Harýn Rashıd áıeldiń kóńiliniń baılyǵyna tań qalyp, qatty tańdanys ishinde sútke aralastyryp berilgen nandy súısine jedi. Sodan soń qaıtý úshin jınaldy. Biraq áıel: «Men sizderdi laıyqty túrde kúte almadym, eń bolmasa bir kún qonyp qonaǵym bolyńyzdar, keshke qojaıyn kelgende et alǵyzyp, as bereıin» dedi.
«Biz qalada turamyz, jumysymyzdy tastap, shatyrlaryńyzdy aralaý úshin arnaıy keldik. Osy kútkenińizge de rızamyz, endi ruqsat etseńiz biz júreıik» dedi. Áıel sonda da «Men sizderge etti tamaq bermeı jibergim kelmeıdi» dedi. Solaısha qonaqtardy tyńdamaı, sútin saýyp kún kórip otyrǵan eshkilerin soıdy. Etiniń bir bóligin pisirip, as berdi.
Harýn Rashıd áıeldiń qonaqjaılyǵy men jomarttyǵyna qatty tań qalyp, bir qaǵaz eskertpe jazdy jáne «Men sizge qaraǵanda óte baımyn. Myna qaǵazdy balańyzǵa berip, qalaǵa jiberińiz. Meni izdesin. Ári men baqytty bolamyn ári sizderge qyzmet jasaǵym keledi» dep shyǵyp ketti.
Áıel qaǵazdy alyp, oǵan qatty mán bermeı bir buryshqa qoıa saldy. Arada 5-10 kún ótti. Bir kúni oıyna álgi qaǵaz kelip, «Balam, myna hatty alyp qalaǵa bar, bireýge oqytyp, hatty óaldyrǵan kisiniń atyn bilip, ony tap. Sálemimizdi jetkiz, taǵy keletin bolsa qýana qarsy alatynymyzdy aıt» dedi. Balasy qaǵazdy alyp, qalaǵa ketti.
Bala Baǵdatqa barǵan soń hatty jazǵan padıshah ekenin bilip, saraıǵa bardy. Arnaıy ruqsat arqyly padıshahtyń bólmesine kirdi. Harýn Rashıd namazyn oqyp, duǵa jasap otyr eken. Bala padıshahtyń duǵasyn zeıin qoıyp tyńdady. Patshanyń Alla Taǵaladan dúnıe jáne aqyrettik muqtajdyqtaryn tilegenin estidi. Bala shynaıy yqylaspen júreginen «Myna adam biz sııaqty Alla Taǵalanyń qaıyrshysy eken. Odan qaıyr kútkenshe ózi alaqan jaıyp surap otqan Alla Taǵalaǵa qol jaıyp suraǵan laıyqtyraq» dep padıshahqa habar bermeı qaıtyp shatyryna keldi. Qaǵazdy anasyna berip, mán-jaıdy baıandaǵan soń, áıel de ulynyń jasaǵanyn maquldap, razy boldy.
Balanyń shyn júrekten Alla Taǵalaǵa degen senimdiligi onyń jáne otbasynyń Harýn Rashıdtiń mal-múlkine muqtaj bolmaı-aq, úlken baılyqqa qol jetkizýine sebep boldy. Bala túngi uıqysynda tús kórip, túsinde bir zat kómilgen jer kórsetiledi. Oıanyp, álgi jerge baryp, qazsa jqmsap taýysa almaıtyndaı úlken qazyna tabady.
Harýn Rashıd rahımahýllah áıeldiń balasyn jibermegenin, jalǵyz eshkisin soıyp, ash qaldy dep oılap, ýázirin ertip qaıtadan shatyrlardy aralaýǵa shyqty. Alaıdy olardyń shatyryn taba almady. Ol jerdegi adamdardan pálen otbasy qaıda dep suraǵanda baılyqtary artyp, búkil rý-taıpanyń aldy bolǵanyn estıdi. Sodan soń olardyń shatyryn taýyp, istiń mán-jaıynan habardar bolady. Táýbe-ıstıǵfar aıtyp, ekinshi ret aýzynan tákápparlyq pen maqtanshaqtyq sóz shyqpady.
