AS-AÝQAT BERÝDIŃ IZGILIGI

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَيُّمَا مُؤْمِنٍ أَطْعَمَ مُؤْمِنًا عَلَى جُوعٍ أَطْعَمَهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ ثِمَارِ الْجَنَّةِ. (ت)

Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı deıdi: “Bir múmin basqa bir múminniń qarnyn toıdyrsa, Alla Taǵala qııamet kúni ony jánnat jemisterimen toıdyrady”. (Súnán Tırmızı)

Paqyrlarǵa, kedeılerge jáne jolaýshyǵa as berý Islamnyń kórkem ahlaqy jáne Paıǵambarymyzdyń (s.a.ý.) súnneti. Munda Alla Taǵalaǵa táýekel maǵynasy da bar. Óıtkeni qolyndaǵy nyǵmetten jurtqa berý Alla Taǵala maǵan taǵy beredi degendi bildiredi. Ári musylman balasyna meıirim. As-aýqat usynǵan adamnyń soǵan oraı taqýalar qataryna qosylý múmkindigi bar. 

Alla Taǵala jánnattyq jandardy maqtap bylaı deıdi -maǵynasy-: “Ózderi muqtaj bolyp, aýyzdarynyń sýy quryp tursa da, paqyr-miskindi, jetim men tutqyndy qýana-qýana tamaqtandyrady. Hám olarǵa: «Biz senderdi tek Alla razylyǵy úshin tamaqtandyrýdamyz. Bul jaqsylyǵymyz úshin senderden eshqandaı qarymta da, alǵys ta kútpeımiz»”. (Insan súresi, 8-9aıat)

Bul aıatqa baılanysty Aısha (r. Anha) anamyz kedeılerge sadaqa jiberip, sadaqany aparǵan adam qaıtyp kelgen soń, “Ol birdeńe dedi me?” dep suraıtyn. Eger ol kedeı kisi qaıyr duǵa jasaǵan bolsa, Aısha anamyz da sol duǵany qaıtalaı kedeıdiń ózine duǵa etetin, sóıtip bergen sadaqasynyń saýaby Alla aldynda ózine buıyrǵanyn tileıtin. 

Tamaqtandyrýdyń izgiligi kóp. Aısha (r.anha) anamyz “Din baýyrlarymdy bir aıaq as usynsam da, basyn qosý men úshin bir quldy azat etkennen artyq kórinedi” degen.

Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı degen:

“Kimde-kim joq-jitikke jáne jolaýshyǵa as-aýqat bergende, sol dastarqan jıylǵansha, perishteler dastarqan ıesi úshin keshirim suraıdy”.

“Qul úsh nársege oraı jaýapqa tartylmaıdy; sáresi, aýyzashar jáne (din) baýyrymen birge ishken asy”.

 “Senderge áldebir qonaq kelgen kezde ony tamaqtandyryńdar! Rasynda, jánnatta záýlim saraılar bar; ishi syrtynan jáne syrty ishinen kórinedi. Ol saraılar sózi bııazy, sypaıy tildesetin, as-aýqatyn usynyp, basqalar uıyqtap jatqanda túnde turyp namaz oqıtyn adamdarǵa arnalǵan”.

“Kimde-kim din baýyryn qarny toıǵansha tamaqtandyrsa nemese shóli qanǵansha sý berse, Alla Taǵala ony jahannamnan jeti hendek alys qylady, al eki hendektiń arasy bes júz jyldyq jol”.

Hasan Basrı (rah.) “Pende ákesi men anasynyń muqtajy úshin jumsaǵan múlikten jáne din baýyryna bergen as-aýqattan jaýapqa tartylmaıdy” degen.