ALLA QULDARYNA ÁDILETTI

(bolǵan oqıǵa jelisimen áńgime)

Bir taqýa kisiden ózi jaqsy tanymaıtyn, biraq bir jaǵdaılarmen kezdesip, júztanys bolǵan kisi qaryz suraı berse kerek. Árbir qaryz suraǵan saıyn «búgin keshke qaıtaramyn» dep alady eken. Alaıda, ol kisi ýádesin oryndamaıdy. Tipti, keshiktirip qaıtaratynyn da eskertpeıdi. Biraq árbir apta saıyn «sizdiń qaryzyńyzdy búgin keshke qaıtaramyn, sol qaryzben qosyp qaıtaraıyn» dep taǵy da qaryzǵa aqsha suraıdy eken. Taqýa kisi ózinde sońǵy aqshasy qalsa da, musylman baýyrynyń qolyn bos qaıtarmaıdy, tipti, qansha qaryz bergenin de eseptemeıdi eken.

Bul oqıǵa jıi qaıtalana bergesin, ony aınalasyndaǵy dostary baıqap, «onyń alaıaq ekenin túsinetin keziń boldy ǵoı, qaryz berýińdi toqtatsańshy» deıdi. Al ol bolsa: «Meniń jáne myna búkil álemniń Jaratýshysy ádiletti ekenin bilemin. Sondyqtan, meniń ýaıymdaýyma esh sebep joq.  Eshnárse kezdeısoq bolmaıdy. Ony meniń aldyma Alla jiberdi, onyń qaryz suraýyn da Alla qalady. Osylaısha meniń qandaı áreket jasap, qalaı qabyldaıtynymdy synaýda.  Sondyqtan onyń suraǵanyn bermeýge uıalamyn. Sondaı-aq, musylman baýyrym týraly jaman oılaýǵa da uıalamyn. Múmkin shynymen onyń ómirinde úlken qıyndyqtar bolyp, búgin keshke beremin dep nıettengen aqshasyn Alla basqa da qaıyrly oryndarǵa jumsap jatqan shyǵar. Men onyń maǵan qaryzymdy qaıtarýyn kútpeımin. Qaryzdy keshirmesem de, Alla – ádeletti. Bálkim, men ózim bilip ári bilmeı, basqalardyń aqysyn jep qoıǵan bolarmyn. Sonyń óteýin aqyretke qaldyrmaı, osy ómirde qaıtaryp jatqanyna razymyn» dep jaýap beredi.

Kúnderdiń kúninde qaryz suraýshy kisiden habar bolmaı ketedi. Taqýa kisi oǵan alańdap habaryn bilý úshin adamdar jiberedi. Aman ekeninen habar alǵannan keıin kóńili jaılanyp, óz tirshiligin jalǵastyra beredi.

Arada birneshe jyl ótkennen keıin onyń balasy aýyryp, emi úshin qomaqty qarjy qajet bolady.  Osy ýaqytta kórshi elden buny arnaıy izdep kelgen eki jigit balasynyń emine qajet bolǵan mólsherde aqshany usynyp «Bul seniń alashaǵyń. Osydan birer apta buryn ákemiz qaıtys boldy. Sizge qaryz ekenin aıtyp, osyny tabystaýymyzdy ósıet etti. Uzaq ýaqytqa keshiktirgenim úshin keshirsin, qaryzdy qaıtarmaýyma úlken sebepter boldy  dep qysqa qaıyrdy» deıdi eki jigit.

Osylaısha, Allanyń ádildigine shek keltirmegen taqýa kisi ózi muqtaj shaǵynda baılyqqa qol jetkizdi.

Kópshiligimizge taǵdyrdy qabyldap, sabarlyq tanytý, Allanyń sheksiz qudiret Iesi ári Ádil ekenine sený jetispeı jatady. Ádette, Allanyń 99 kórkem esimin jattaýǵa talpynyp jatamyz. Alaıda, sol qasıetti esimderdi bilgennen keıin amal etýdi esten shyǵaryp qoıamyz. Allanyń «Ádil» degen sıpatyn tanyp, ony boıymyzǵa sińirgenimizde biz «qıyndyq» dep aýyrsynyp júrgen synaqtardan jeńil ótýimizge sebep bolar edi. 

Ol (Alla) istegen isiniń aqyrynan, álbette, qoryqpaıdy. (Óıtkeni Onyń isterinde záredeı de ádiletsizdik bolmaıdy, ári Ol birde-bir isi úshin jaýapqa tartylmaıdy). («Sháms», 15)

Alla – úkim etýshilerdiń eń ádili, eń abzaly emes pe? («Tın», 8)

Janar Ǵarıfollaqyzy